Πατρώ: Το νέο βιβλίο της Χαράς Παπαδάτου – Γιαννοπούλου

Ἐκδόθηκε σέ περιορισμένο ἀριθμό ἀντιτύπων τό τελευταῖο βιβλίο τῆς ἀρχιτέκτονος Χαρᾶς Παπαδάτου-Γιαννοπούλου μέ τίτλο: Πατρώ, Ἡ πόλις τῶν πολλαπλῶν ἱστορικῶν ἐπιπέδων.Μιά πολεοδομική καί ἀρχιτεκτονική ἀνάγνωση.

 Πατρώ ὀνόμαζαν τήν πόλη  οἱ ἑπτανήσιοι κατά τόν μεσαίωνα. Τό ὅλον ἐγχείρημα ξεκίνησε, ὄχι ὡς καταγραφή, ἀλλά κυρίως ὡς ἔρευνα, γιά ὅλες τίς ἐπιμέρους ἑνότητες μέ τίς ὁποίες ἀσχολεῖται.

Ἡ παρουσίαση παρακολουθεῖ τήν πόλη ἀπό τήν ἀρχαιότητα μέχρι σήμερα καί προσπαθεῖ νά ἀνιχνεύσει καί ἀναπλάσει τήν ταυτότητά της στίς διάφορες περιόδους ἐξελί­ξε­ώς της. Εἶναι βασικά μιά ἐρευνητική προσπάθεια γιά τήν  προσέγγιση πολλῶν λεπτομερειῶν πού συνδέουν τίς διάφορες ἱστορικές περιόδους, ἀλλά καί τήν δομή τῆς πόλεως. Μέ βάση βέ­βαια τίς ὑπάρ­χουσες πηγές.

Πρῶτον ἐπικεντρώνεται στό τμῆμα τῆς πόλεως πού ἔχει διαχρονική ἱστο­ρική παρουσία, ἀπό τήν ἀρ­χαιότητα μέχρι σήμερα: στό λεγόμενο Ἱστορικό Κέντρο. Διότι αὐτή στήν οὐσία εἶναι ἡ πόλις. Ἡ πόλις τῶν πολλαπλῶν ἱστορικῶν ἐπιπέδων, ἡ πόλις τῶν πολλα­πλῶν ὀνομάτων μέ τήν ἴδια ὅμως πάντοτε ρίζα, ἡ πόλις τοῦ ἀμετακι­νήτου μέσα στούς αἰῶνες οἰκονομικοῦ ἐκτοπίσματος. Ἀλλά καί ἡ πόλις τῶν ἀμετακινήτων πολεοδο­μι­κῶν καί κοι­νωνικῶν κέντρων βάρους.

Τό γεγονός ὅτι οἱ πολεοδομικές παράμετροι δέν ἀλλάζουν στά 3.000 χρόνια ἀπό τήν ἱστορημένη συγκρό­τηση τῆς πόλεως, καθιστᾶ τό σημερινό Ἱστορικό Κέντρο της, δηλαδή τό τμῆμα τῆς πόλεως πού ἐπιζεῖ ἀπό τή ἀρχαιότητα μέχρι σήμερα, ἕνα ἀξιο­πρόσεκτο πα­ράδειγμα πό­λεως, ἡ ὁποῖα σέ κάθε ἱστορική πε­ρίοδο ἐπαναπροσδιορίζεται, μέ βάση τούς ἀρχικούς χωροταξικούς κα­νόνες τῆς δημιουργίας της. Εἶναι ἡ πόλις ἡ ὁποία ποτέ δέν ἀποκόπτεται ἀπό τόν ὀμφά­λιο λῶρο της.

Στήν συνέχεια θά δοῦμε τήν πόλη, πῶς ἀναγεννήθηκε μετά τήν ὁλική της καταστροφή κατά τήν Ἐπάνάσταση τοῦ  1821 καί τήν ἀναγέννησή της σέ μιά ἐντυπωσιακή πόλη.

Στήν συνέχεια παρουσιάζεται ὅπως σήμερα μεταμορφώθηκε, ὕστερα ἀπό τίς ἐπενέργειες τῆς μεταπολεμικῆς μεταπρατικῆς κοι­νωνίας. Πρῶτα μέ τήν καταγραφή τῶν ἐπεμβάσεων κατά τήν δεκαετία τοῦ 70 καί μετά μέ τίς  πολεοδομικές μελέτες Ε.Π.Α. (Ἐπιχείρηση Πολεοδομικῆς Ἀνασυγκρότησης) πού ἄλλαξαν τό πολεοδομικό τοπίο. Ἀκολουθοῦν ἐρευνητικές μελέ­τες πού ἐκπορεύθηκαν ἀπό τίς ἀρχικές με­λέτες τῆς Ε.Π.Α. πού κρίνουμε ὅτι εἶναι χρήσιμες νά δημοσιο­ποιηθοῦν.

Τό τελευταῖο κεφάλαιο ἀφιε­ρώ­νεται στήν ἀρχιτεκτονική. Γίνεται κυρίως προσπάθεια ἀνα­λύσεως τῆς ἀρχιτεκτονικῆς φυσιογνωμίας τοῦ Ἱστορικοῦ Κέντρου, πού παρά τήν μεγάλη κακοποίησή του, ἐξακο­λου­θεῖ νά εἶναι παρόν καί σέ κάθε ἔρευνα μᾶς ἐκπλήσσει. Ἡ παρουσίαση γίνεται μέ βάση τούς πολεοδομικούς καί αἰσθητικούς ἄξονες τῆς πόλεως, οἱ ὁποῖοι  καταγράφουν μέ τήν ἀρχιτεκτονική πολυποικιλότητά τους τήν ζωντανή οἰκονομική καί  κοινωνική  ζωή καί ἱστορία τῆς μετεπαναστατικῆς πόλεως.