Τό παρακάτω ἄρθρο δημοσιεύθηκε στό Ἄρωμα Λευκάδας στίς 21 Ἰουλίου 2020

Θά πρέπει νά καταγράψω ὁρισμένα γεγονότα, πρίν τήν πρόταση, διότι παίζουν σημαντικό ρόλο.

Στις 17 Νοεμβρίου του 2015 ( 09:10:07 τοπική ώρα) ισχυρός σεισμός έπληξε τη Λευκάδα. Ο σεισμός μεγέθους 6.1 βαθμών της κλίμακας Richter είχε επίκεντρο 23 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πόλης της Λευκάδας. Δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ υπήρξαν βλάβες σε κτίρια κυρίως στο νότιο τμήμα της νήσου, όπου σημειώθηκαν και κατολισθητικά φαινόμενα. Μετά τον κύριο σεισμό ακολούθησαν δύο μετασεισμικές δονήσεις με μέγεθος 5.1 και 4.8 βαθμούς της κλίμακας Richter και πάνω από 1.000 μετασεισμικές δονήσεις μικρότερης έντασης τους επόμενους μήνες.(Πηγή: oasp.gr) ,

Τό γεγονός αὐτό, πολύ σημαντικό γιά τήν δομική συμπεριφορά τῶν κτιρίων τοῦ νησιοῦ μας, πού ἀκόμη μιά φορά ἄντεξαν, ἀπετέλεσε θέμα διημερίδας πού ὀργανώθηκε ἀπό τόν ΟΑΣΠ, τά ΤΕΙ Λευκάδας καί τόν Δῆμο Λευκάδας στίς 5 καί 6 Φεβρουαρίου τοῦ 2016 στήν Λευκάδα. Στούς συνδιοργανωτές, ἐκ μέρους τῶν ΤΕΙ Ιονίων ἦταν καί ὁ Ἁντιπρόεδρος τῶν ΤΕΙ Ἰονίων, καθηγητής Θανάσης Καλαφάτης, ὁ ὁποῖος μοῦ ἔκανε τήν τιμή νά μέ προσκαλέσει νά μιλήσω. Στήν ἐκδήλωση ἐκτός τοῦ καθηγτοῦ στό ΕΚΠΑ καί προέδρου τοῦ ΟΑΣΠ κ. Λέκκα ἔκαναν πληθώρα σημαντικῶν παρεμβάσεων οἱ συνεργάτες του. Μεταξύ αὐτῶν καί ὁ Eπίκουρος Καθηγητής στόν τομέα Γεωφυσικής και Γεωθερμίας τοῦ ΕΚΠΑ κ.Ἰωάννης Κασσάρας.

Στό τέλος, της ἐκδηλώσεως καί ὕστερα άπό τίς σημαντικές εὶσηγήσεις πού ἔγιναν γιά τήν Λευκάδα πρότεινα νά κάνουμε μιά προσπάθεια νά ἐνταχθεῖ ἡ εὑρηματική ἀντισεισμική κατασκευή τῆς Λευκάδας στήν UNESCO, στά μνημεῖα τῆς παγκόσμιας πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς.

Παρών στήν ἐδήλωση ἦταν καί ὁ κ. Θανάσης Καββαδᾶς πού εἶπε ὅτι γνωρίζει τήν Πρόεδρο τοῦ Ἑλληνικοῦ τμήματος τῆς UNESCO κα Τζιτζικώστα καί ὅτι θά μποροῦσε νά τῆς μιλήσει γιά τό θέμα.

Στήν συνέχεια ἔκλεισα συνάντηση μέ τό ἁρμόδιο τμῆμα τοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ καί πῆγα μαζί μέ τόν Ἐπίκουρο Καθηγητή κ. Ίω. Κασσάρα, πού ἦρθε νά συνηγορήσει, ὑπέρ τοῦ αὶτήματος αὐτοῦ, τόν ὁποῖο καί εὺχαριστῶ θερμά .Ἑκεῖ μᾶς εἶπαν ὅτι ἡ ὅλη διαδικασία δέν εἶναι εὔκολη καί ὅτι ὅλες οἱ αἰτήσεις κρατοῦν χρόνια. Καἰ ὅτι θά μπρούσαμε μόνοι μας νά τό πρωθήσουμε, ὥστε νά γίνει γνωστή ἡ κατασκευή αὐτή. Βέβαια ἔχουν δίκαιο.Ἐμεῖς πρῶτοι πρέπει νά τό καταλάβουμε καί νά τό πιστέψουμε.

Παρά τούς ἐνδοιασμούς συμφωνήσαμε νά ὑποβάλλω μιά κατ΄ ὰρχήν ἄκρως συνοπτική ἔκθεση, ὥστε νά ἀξιολογηθεῖ καί ὲφ᾿ὅσον θεωρηθεῖ ὅτι μπορεῖ νά συνεχισθεῖ ἡ διαδικασία θά γινόταν πιό ἐμπεριστατωμένες μελέτες. Πράγματι ἔστειλα τήν παρακάτω εἰσηγητική ἔκθεση, σάν ἄτομο:

Ἐνημέρωσα γιά τήν ἐνέργειά μου αυτή τόσον τόν Δῆμο Λευκάδας, ὅσο καί τόν κ. Καββαδᾶ. Ὁ κ.Καββαδᾶς, ἀρχές Ἀπριλίου τοῦ 2016, πράγματι πῆγε καί συνάντησε τήν κα Τζιτζικώστα. Παραπέμπω στήν ανάρτηση στό Ἄρωμα Λευκάδας.

Συνάντηση Θανάση Καββαδά με την πρόεδρο της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπή γιατην UNESCO.

Συνάντηση με την πρόεδρο της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO κ. Μαρία Αικατερίνη Παπαχριστοπούλου -Τζιτζικώστα είχε ο βουλευτής Λευκάδας Θανάσης Καββαδάς, με την οποία συζήτησαν την ένταξη κτηρίων της Λευκάδας που είναι κατασκευασμένα σύμφωνα με την αρχαία Ελληνική παράδοση, στα Μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Κατά τη συνάντηση συζητήθηκε εκτενώς η παγκόσμια μοναδικότητα της αντισεισμικής κατασκευής των σπιτιών, που αναπτύχθηκε από αρχαιοτάτων χρόνων στην Λευκάδα λόγω της έντονης σεισμικής δραστηριότητας της περιοχής, καταλήγοντας ότι η δόμηση αυτή αποτέλεσε με το πέρασμα του χρόνου παγκόσμιο αντικείμενο μελέτης, προκειμένου να εξελιχθούν οι αντισεισμικές κατασκευές. Όπως τόνισε ο κ. Καββαδάς, αυτό και μόνον το γεγονός θα πρέπει να αποτελέσει το βασικό κριτήριο για την ένταξη των κτηρίων του νησιού στον κατάλογο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco.

Η πρόεδρος ενημέρωσε τον κ. Καββαδά για τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν –προετοιμασία πρότασης και υποβολή φακέλου- και δεσμεύτηκε προσωπικά στον βουλευτή ότι θα στηρίξει την προσπάθεια για την ένταξη των κτηρίων της Λευκάδας στον Διεθνή Κατάλογο της UNESCO για τα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Από τη μεριά του ο βουλευτής εξέφρασε την πρόθεσή του να συνεργαστεί με όλους τους φορείς του Νησιού και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδος προκειμένου να αποσταλεί προς το Υπουργείο Πολιτισμού ο φάκελος υποψηφιότητας.

Μεταξύ άλλων ο βουλευτής ενημέρωσε την κ. Πρόεδρο για το αρχαίο θέατρο 10.000 θέσεων που αποκαλύφθηκε τον περασμένο Νοέμβριο στη Λευκάδα και τις ενέργειες που έχουν γίνει έως σήμερα για την ανάδειξη και προστασία του μνημείου.

O κ. Καββαδάς προσέφερε στην κ. Μαρία Αικατερίνη Παπαχριστοπούλου –Τζιτζικώστα δύο (2) βιβλία της Χαράς Παπαδάτου – Γιαννοπούλου με τίτλο «Τεχνικές ευστάθειας Αρχιτεκτονικής και Λεξικό Ιδιωματικών όρων της Λευκάδας» και «ΛΕΥΚΑΔΑ Ερευνώντας».

Στο σύνδεσμο που ακολουθεί μπορείτε να δείτε τη σχετική ανάρτηση της UNESCO
https://el-gr.facebook.com/HellenicNationalCommissionUnesco

Θεωρῶ ὅτι ἡ παρέμβαση τοῦ κ. Θ. Καββαδᾶ, ἔπαιξε ρόλο στήν ἀρχική διστακτική στάση τοῦ Ὑπουργείου ἔναντι τῆς προτάσεως μας. Μετά ἀπό αὐτό τό Ὑπουργεῖο στίς 29 Ίουνίου 2016 μοῦ ἀπάντησε μέ τό παρακάτω ἔγγραφο, τό ὁποῖο κοινοποίησα τόσο στόν Δῆμο Λευκάδας ὅσον καί στόν κ. Καββαδᾶ:

Θεωρῶ ὅτι ἡ παρέμβαση τοῦ κ. Θ. Καββαδᾶ, ἔπαιξε ρόλο στήν ἀρχική διστακτική στάση τοῦ Ὑπουργείου ἔναντι τῆς προτάσεως μας. Μετά ἀπό αὐτό τό Ὑπουργεῖο στίς 29 Ίουνίου 2016 μοῦ ἀπάντησε μέ τό παρακάτω ἔγγραφο, τό ὁποῖο κοινοποίησα τόσο στόν Δῆμο Λευκάδας ὅσον καί στόν κ. Καββαδᾶ.

 

Αὐτές οἱ ἐνέργειες ἔχουν γίνει μέχρι στιγμῆς σέ ἐπίπεδο διοικητικό.

Προσωπικά δέν ἔπαψα ποτέ νά ἀσχολοῦμαι, μιά ζωή τώρα, μέ τήν σημαντική αὐτήν προβιομηχανική τεχνολογία πού ὑπάρχει μόνο στήν Λευκάδα. Καί προσπάθησα νά τήν πάρουν στά σοβαρά οἱ ἐκπρόσωποι τοῦ νησιοῦ. Παλιά ἔγραψα στόν Δῆμο νά δημιουργήσουμε σέ ἕνα οἰκόπεδο τοῦ Δήμου, ἔνα σπίτι ἐν τομῆ, ὥστε νά φαίνεται ἡ λευκαδίτικη κατασκευή σέ ὅλες της τίς λεπτομέρειες. Ἕνα κτίριο, ἀνοιχτό μουσεῖο. Εἴχαμε μιά καλή συνεργασία μέ τήν τότε ἀντιδήμαρχο καί ἀρχιτέκτονα κ. Κατερίνα Χαλκιοπούλου. Φτάσαμε μάλιστα νά συζητήσουμε μέ, τόν ἀείμνηστο πλέον, καταπληκτικό τεχνίτη Γιάννη Χαλκιόπουλο, πού ἤξερε τά μυστικά τῆς λευκαδίτικης κατασκευῆς, γιά τίς ποσότητες τῶν ὑλικῶν πού θά χρειαζόμαστε. Ἀλλά τελικά δέν ἕγινε τίποτε.

Ἀργότερα στήν Μελέτη το κτιρίου Ζαμπελίων πρότεινα στίς χρήσεις τοῦ κτιρίου, νά γίνει μουσεῖο τῆς Λευκαδίτικης ἀντισεισμικῆς κατασκευῆς, ἡ αἴθουσα στό δεξιό ἄκρο τοῦ ἰσογείου. Κάτι πού ἔγινε τότε δεκτό ἀπό τό Δημοτικό Συμβούλιο μαζί μέ λοιπές χρήσεις του κτιρίου.

Ἐπαναλαμβάνω ὅτι εἶναι μιά μεγάλη κληρονομιά γιά τό νησί καί θά μποροῦσε νά ἀποφέρει πολλά ὀφέλη. Ἀλλά ὁ σύγχρονος τρόπος δομήσεως πού ἀποκλειστικά διδάσκουν τά πολυτεχνεῖα μας, δέν άφήνουν δυστυχῶς περιθώρια γιά τήν προσέσγγιση τῶν πολύτιμων παραδοσιακῶν τεχνικῶν.

Σχετικά μέ τήν διημερίδα πού άνέφερα παραπάνω:  Τό θέμα τοῦ συνεδρίου σχετικα ήν Λευκάδα, στήν συνέχεια ἔγινε ἀντικείμενο ἐνδελεχοῦς ἐπεξεργασίας ἀπό συνεργάτες τοῦ Τομέα Γεωφυσικῆς καί Γεωθερμίας τοῦ Τμήματος Γεωλογίας καί Γεωπεριβάλλοντος τοῦ ΕΚΠΑ, μέ τούς ὁποίους εἶχα τήν τιμή καί τήν ἰδιαίτερη εὐχαρίστηση νά συνεργασθῶ, καί σέ μορφή ἐπιστημονικοῦ ἄρθρου δημοσιεύθηκε στό ἔγκυρο περιοδικό:  Journal of Earthquake Engineering. On the Lefkas (Ionian Sea) November 17, 2015Mw=6.5 Earthquake Macroseismic Effects, Ioannis Kassaras, Danai Kazantzidou-Firtinidou, Athanassios Ganas,Sandra Tonna, Antonios Pomonis, Christos Karakostas, Chara Papadatou-Giannopoulou, Dimitrios Psarris, Efthymios Lekkas & Konstantinos Makropoulos.

Μπορεῖ κανείς τό βρεῖ: Ὁ σεισμός τῆς 17ης Νοεμβρίου 2015 στήν Λευκάδα  https://charapapadatou.gr/seismos-t-s-17is-noemvrioy-2015-stin-leykada/

Παρά τό ὅτι αἰσθάνομαι ὅτι παλεύω μέ άνέμους, ἐκτός τῶν ἐκδόσεων καί ἄρθρων πού κατά καιρούς δημοσίευσα, ἑτοίμασα μιά ἀγγλική μετάφραση καί τήν δημοσίευσα στό διαδίκτυο μέ τίτλο: The ingenious antiseismic construction of Lefkas island buildings, γνωρίζονας τό ἐνδιαφέρον τῶν εἰδικῶν μελετητῶν, ἐλλήνων καί ξένων γιά τό θέμα αὐτό. (https://charapapadatou.gr/the-ingenious-antiseismic-construction-of-lefkas-island-buildings/)

Έπίσης ἔχω ἑτοιμάσει μιά συνοπτική δίγλωση ἔκδοση γιά νά εἶναι προσιτό τό θέμα καί στούς ξένους, πού ἐρχόμενοι ὡς τουρίστες, καί ψάχνουν πάντα νά βροῦν ἐνημερωτικές ἐκδόσεις γιά τόν τόπο πού ἐπισκέπτονται. Έλπίζω νά καταφέρω νά τό ὁλοκληρώσω. Πραγματικά δέν μπορῶ νομίζω νά κάνω τίποτε ἄλλο.

Εὔχομαι νά ὑπάρξει συνέχεια, μέ διαφόρους τρόπους, ἀπό κάποιους ἄλλους νεότερους πού θά ἀντιληφθοῦν τόν πλοῦτο μιᾶς τέτοιας ἱστορικῆς παρακαταθήκης, στήν προβιομηχανική δομική τεχνολογία μας, πού ἔχει τίς ρίζες της στό άπώτατο παρελθόν τῆς χώρας μας.

Χαρά Π.Γ.                                                                                                                                                                   Λευκάδα Ίούλιος 2020