Τά ἡλιακά ρολόγια τῆς Λευκάδας
Τό ἡλιακό ρολόϊ στόν Ἅγ. Σπυρίδωνα, πού ἔχει προκαλέσει ἀπό παλιά τό ἐνδιαφέρον τῶν εἰδικῶν καί μή, τελικά δέν ἦταν τό μόνο ἡλιακό ρολόϊ στην Λευκάδα. Ἔχουμε ἀκόμη δύο.
Σύμφωνα μέ τό παρακάτω ἀπόσπασμα ἀπό τήν Ἱστορία τοῦ Μαχαιρᾶ: Πολιτική καί Διπλωματική Ἱστορία τῆς Λευκάδος 1797-1810, μαθαίνουμε ὅτι τό 1806, λίγο πρίν ἀπό τά μεγάλης σημασίας γεγονότα τοῦ Μαγεμένου, ὁ ρῶσος ἀξιωματικός τοῦ ναυτικοῦ Ἰβάν Βασίλη εἶχε κατασκευάσει δύο ἡλιακά ρολόγια. Ἕνα στό Φρούριο πού ὑπῆρχε ἀκόμη κατά τήν ἐποχή πού γράφει τήν ἱστορία του ὁ Κ. Μαχαιρᾶς (1954) καί ἕνα στόν περιοχή τοῦ Ἁγ. Μηνᾶ. Κάτι πού προκάλεσε τό ἐνδιαφέρον τοῦ ἐκ Κερκύρας τότε Πρυτάνεως Λευκάδος Στυλιανοῦ Βλασσοπούλου. Τά ρολόγια αὐτά εἶναι ἀρχαιότερα ἀπό τό ρολόϊ τοῦ Ἁγ. Σπυρίδωνος, στό ὁποῖο ἔχουμε ἤδη διεξοδικά ἀνεφερθεῖ στήν ἀνάρτηση: https://charapapadatou.gr/to-liako-roloi-to-gioy-spyridona-2/
Παρακάτω παραθέτουμε αὐτούσια τήν καταγραφή τοῦ Μαχαιρᾶ Πολιτική καί Διπλωματική Ἱστορία τῆς Λευκάδος 1797-1810, τ. Β΄,σελ. 480-481, Ἀθῆναι 1954,
«Περί τά μέσα Ἀπριλίου τοῦ 1806 ὁ Ρῶσος ἀξιωματικός τοῦ ναυτικοῦ Ἰβάν Βασίλη εἶχε κατασκευάσει ἐν Λευκάδι δύο ἡλιακά ὡρολόγια (meridian), ἐξ ὧν τό μέν ἕν, ὑπάρχον ἔτι καί σήμερον, ἐνετοίχισεν ἐντός τοῦ φρουρίου τῆς Ἁγίας Μαύρας, τό δέ ἕτερον ἐτοποθέτησς παρά τόν ναόν τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ. Φαίνεται, ὅτι, ἐν σχέσει πρός τήν ἐποχήν ἐκείνην, τό ἐν λόγῳ ἔργον ἦτο μεγίστης σημασίας, διότι ὁ τότε Πρύτανις Λευκάδος Στυλιανός Βλασσόπουλος, ἐπί τῇ εὐκαιρίᾳ τῆς εἰς Κέρκυραν μεταβάσεως τοῦ ρηθέντος ἀξιωματικοῦ, γράφων πρόςτήν Κυβέρνησιν, συνίστα, ὅπως ἀνατεθεῖ εἰς τοῦτον ἡ κατασκευή καί τοποθέτησις ἑνός τοιούτου ἡλιακοῦ ὡρολογίου εἰς τήν μεγάλην τῆς Κερκύρας πλατεῖαν. Ἰδού τό ἔγγραφον τοῦ Πρυτάνεως.
Πρός τόν Γαληνότατον Πρίγκηπα καί τήν Ἐξοχωτάτην Κυβέρνησιν (Διαμέρισμα ἐπί τῶν Ἐσωτερικῶν).
Ἔρχεται αὐτόθι ὁ Ρῶσος ἀξιωματικός τοῦ ναυτικοῦ Ἰβάν Βασίλη. Ὁ ἄριστος καί ἄξιος οὖτος ἀξιωματικός μετά θαυμαστῆς τέχνης ἐτοποθέτησεν εἰς τό ἄκρονς τῆς πόλεως ταύτης, παρά τόν Ναόν τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ, ἕν ἡλιακόν ὡρολόγιον καί ἕτερον ὅμοιον ἐντός τοῦ φρουρίου τῆς ἁγίας Μαύρας. Ἡ ὀνομαστή πόλις τῆς Κερκύρας, ἡ φιλτάτη μου πατρίς, στερεῖται ἑνός τοιούτου κοσμήματος, ὅπερ μετ’ ἀκριβείας καί κανονικότητος δεικνύει τάς ὥρας. Ἐνόμισα, ὅτι ὤφειλον ν’ ἀναφέρω πρός τάς Ὑμετέρας Ἐξοχότητας τ’ἀνωτέρω, ἐπί τῷ τέλει, ὅπως ὁ ἀξιωματικός Ἰβάν Βασίλη τοποθετήσῃ καί αὐτόθι, καί δή ἐν τῇ μεγάλῃ πλατείᾳ (spianata), ἕν ἡλιακόν ὡρολόγιον. Ὁ ἐν λόγῳ ἀξιωματικός δύναται νά διαταχθῇ πρός τοῦτο ὑπό τοῦ ἐν Κερκύρᾳ προϊσταμένου του στρατηγοῦ Σορόκιν. Ἡ δαπάνη τοῦ ἔργου ἔσται μηδαμινή. Αἱ Ὑμέτεραι ἑξοχότητες ἄς ἐξετάσουν μετ’εὐμενείας τ’ἀνωτέρω καί ἄς ἐξακολουθήσουν νά μέ τιμοῦν διά τῆς ὑπολήψεώς των.
Ἐν Λευκάδι τῇ 30ῇ ἀπρίλίου 1806 ἔ. παλ. Στυλιανός Βλασσόπουλος, Πρύτανις.
Ἀπό τήν περιγραφή του Μαχαιρᾶ τεκμαίρεται ὅτι τό ρολὁϊ στό Φρούριο ἦταν κάθετο, ὅπως ἀργότερα τό ρολόϊ τοῦ Ἁγ. Σπυρίδωνα, μιά και μιλᾶ γιά ἐντοιχισμένο ρολόϊ. Ἴσως τέτοιο νά ἦταν καί τό ρολόϊ στήν περιοχή τοῦ Ἅγ. Μηνᾶ, μιά καί ἡ μεθοδολογία κατασκευῆς τῶν ὁριζοντίων ἀπό τά κάθετα ρολόγια, διαφέρει.
Σημαντική πληροφορία εἶναι ὅτι τό 1954 τό ρολόϊ στό Φρούριο ὑπῆρχε ἀκόμη. ἀναριωτιέμαι μήπως ὑπάρχει ἀκόμη ἀλλά κανένας δέν τό παρατήρησε. Πού σημαίνει ὅτι ὑπάρχει ἔδαφος ἔρεύνης.
